Św. Andrzej Bobola

Św. Andrzej Bobola
(1591 - 1657)

Jeden z głównych patronów Polski od 2002 r. –  jezuita, apostoł katolicyzmu na wschodnich kresach Rzeczpospolitej, męczennik okresu potopu szwedzkiego i wojen kozackich XVII-wiecznej Polski, uczeń i wykładowca braniewskiego Collegium Hosianum.

Urodził się 30 listopada 1591 r. w Strachocinie koło Sanoka w rodzinie szlacheckiej herbu Leliwa. W latach 1606 - 1611, rozpoczął naukę
w znakomitym kolegium jezuickim w Braniewie, gdzie bardzo żywy był kult Matki Najświętszej. Uczniowie zrzeszali się w Sodalicji Mariańskiej, co było wielkim zaszczytem. Andrzej Bobola został do niej przyjęty dnia 8.12.1608 r. Po ukończeniu gimnazjum, w 1611 wstąpił do zakonu jezuitów i odbył nowicjat w Wilnie. W latach 1613 - 1616 oraz 1618 - 1622 odbył studia filozoficzne a następnie teologiczne na Uniwersytecie Wileńskim. Po ukończeniu studiów filozoficznych Bobolę skierowano ponownie do Braniewa - kolebki polskich Jezuitów, na praktykę wychowawczo - dydaktyczną.
O prężności ośrodka w czasie gdy tam pracował, świadczy fakt, że w roku, w którym opuszczał Hosianum kilkunastu uczniów tej szkoły poprosiło
o przyjęcie do Towarzystwa i pięciu do innych zakonów. W 1622 Andrzej Bobola przyjął święcenia kapłańskie.

Służył jako kaznodzieja, spowiednik oraz wychowawca młodzieży w Wilnie, Płocku, Warszawie, Łomży i Pińsku. Podejmował szczególne wysiłki na rzecz pojednania prawosławnych z katolikami. W 1630 roku - po złożeniu profesji zakonnej przez kolejne lata pracował w kolejnych placówkach. Był rektorem, kaznodzieją, spowiednikiem, misjonarzem i prefektem młodzieży w Nieświeżu. Jako misjonarz o. Andrzej obchodził wioski, chrzcił, błogosławił pary małżeńskie, godził zwaśnionych. Poprzez swą działalność zyskał przydomek „apostoła Pińszczyzny”, „duszochwata”, „łowcy dusz”. Jest znany jako autor słynnych ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza z 1 kwietnia 1656 r., oddających Królestwo Polskie w opiekę Maryi.

Andrzej Bobola poniósł śmierć męczeńską z rąk Kozaków w Janowie Podlaskim w 1657 r. Jego ciało złożone w Pińsku pozostało przez kilkadziesiąt lat zapomniane. Przyszły święty przypomniał o swoim męczeństwie ukazując się w nocy z 16 na 17 kwietnia 1702 rektorowi kolegium jezuickiego 
w Pińsku Marcinowi Godebskiemu. Nakazał mu odnalezienie swojego ciała w krypcie kolegium i przeniesienie go do nowej trumny. Gdy otworzono kryptę okazało się, że ciało Boboli jest nietknięte. A wieść o tym rozeszła się po terenach Królestwa. Zaczęły spływać też informacje o łaskach otrzymanych za wstawiennictwem tego misjonarza. W 1712 r. rozpoczął się pierwszy etap na drodze do beatyfikacji lecz przerwała go kasata zakonu jezuitów. Dopiero 30 października 1853 r. Pius IX ogłosił przyszłego patrona Polski błogosławionym.

W roku 1922 władze radzieckie przewiozły ciało błogosławionego z Pińska do Moskwy by wystawić je jako ekspozycję w gmachu Wystawy Higienicznej Ludowego Komisariatu Zdrowia jako osobliwość medyczną. Tam walczące z „zabobonem” władze przeniosły ciało Andrzeja do magazynu zaraz po tym jak  zaobserwowano, że wierni przychodzą do sali z ciałem błogosławionego by oddać mu cześć i  modlić się o łaski za jego wstawiennictwem.

Rząd Polski długo nie mógł odzyskać relikwii Andrzeja Boboli. Po pomocy jaką Polska udzieliła Rosji dotkniętej klęską głodu i interwencji Stolicy Apostolskiej ciało błogosławionego zostało przewiezione do Rzymu ale, zgodnie z warunkiem strony rosyjskiej, droga relikwii nie przebiegała przez Polskę. Trafiły one do kościoła jezuitów Il Gesú w Rzymie podróżując przez Odessę, Konstantynopol i Brindisi.

Andrzej Bobola został kanonizowany 17 kwietnia 1938 r., w Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego, przez papieża Piusa XI (Achilles Ratti), który przed objęciem Stolicy Apostolskiej pełnił m.in. posługę nuncjusza apostolskiego w Polsce. Jako jedyny przedstawiciel obcego korpusu dyplomatycznego pozostał w 1920 r. w zagrożonej atakiem armii bolszewickiej Warszawie, miał w pamięci Polaków modlących się za wstawiennictwem bł. Andrzeja Boboli o ocalenie ojczyzny.

Przedłużeniem uroczystości kanonizacyjnych był tryumfalny przewóz relikwii św. Andrzeja z Rzymu do Polski w czerwcu 1938 r. Ciało świętego przebyło długą drogę przez Jugosławię, Węgry i Czechosłowację. Wzdłuż torów i na stacjach kolejowych tłumy wiernych klękały i witały powracającego do Polski jej przyszłego patrona. Specjalny pociąg 11 czerwca 1938 r. przekroczył granicę w Zebrzydowicach.

Trumna z relikwiami przez Kraków, Katowice, Poznań i Łódź trafiła do Warszawy, gdzie po dwóch dniach uroczystości znalazła swoje miejsce w kaplicy jezuitów przy Rakowieckiej 61. Srebrna trumna z ciałem świętego znajduje się w Warszawie po dziś dzień przed ołtarzem sanktuarium pw. Św. Andrzeja Boboli.

 

Źródło: https://swietyandrzejbobola.pl/historia-zycia/historia-zycia/
         https://swietyandrzejbobola.pl/patron-jednosci/sw-andrzej-bobola-patron-polski-patron-jednosci/

Stanisław Hozjusz

Stanisław Hozjusz (1504 - 1579)

Uważany za największego biskupa warmińskiego, a nawet całej pierwszej Rzeczypospolitej. Na to miano zasłużył swoimi wybitnymi osiągnięciami  i wysokim stopniem w hierarchii kościelnej. Jako pierwszy z biskupów warmińskich został kardynałem, pełnił funkcję legata papieskiego na soborze trydenckim i wielkiego penitencjarza w Bazylice św. Piotra w Rzymie. Odegrał wybitną rolę w dziele ratowania i odnowy katolicyzmu w Polsce w dobie reformacji.
Sprowadził do Polski jezuitów, a w 1565 roku założył w Braniewie pierwsze kolegium jezuickie. Jeszcze w tym samym roku został wysunięty jako kandydat na papieża. Od 1569 roku przebywał w Rzymie.

 

Źródło: Poczet biskupów warmińskich, pod red. S. Achremczyka, OBN, Olsztyn 2008.

 

Antonio Possevino

Antonio Possevino (1533 - 1611)

(właściwe nazwisko Possa, zwany też Possevinus, ur. w Mantui 12 VII 1533 - zm. 26 II 1611) - sekretarz zakonu jezuitów, legat papieski - człowiek uczony, sławny z pobożności i wymowy ....

W maju 1578 przyjechał do Braniewa na polecenia papieża Grzegorza XIII, aby sprawdzić możliwości zorganizowania w Braniewie uczelni kształcącej misjonarzy dla krajów północnej Europy. W sierpniu 1580 kolejny raz odwiedził kolegium braniewskie. Przekazał wtedy dla szkolnej biblioteki kilkadziesiąt ksiąg ze zlikwidowanego kolegium jezuickiego w Gramunkeholm w Szwecji. W lutym 1582 ponownie zjawił się w Braniewie. Przebywał tu do października 1583. Czas ten spędził na pisaniu pracy broniącej kalendarz gregoriański, a także listów i rozpraw dla króla szwedzkiego i księcia Siedmiogrodu. Wiele energii poświęcił także organizowaniu Seminarium Papieskiego — ułożył jego statut. W 1585 wskazał na potrzebę uruchomienia drukarni obsługującej kolegium jezuickie w Braniewie. Plan zrealizowano już 4 lata później. W tym samym 1585 miał osiąść na stałe w Braniewie, na żądanie Habsburgów, którzy chcieli go odsunąć od polskiego dworu królewskiego. Jednak już w 1586 Possevino posłował od króla do papieża. Słynął jako doskonały mówca, uczony teolog, sprawny organizator i zręczny dyplomata.

W czasie pobytu na Warmii bardzo interesował się śladami po Mikołaju Koperniku, nie krył swoich sympatii do teorii kopernikańskiej, co miało później pozytywny wpływ na poziom nauczania astronomii w kolegium braniewskim. Kilka książek autorstwa Possevina wydrukowano w braniewskiej drukarni pod koniec XVI wieku. W jednym ze swych dzieł zalecał polskim szkołom jezuickim, aby korzystały z prac rodzimych autorów - Kromera, Macieja z Miechowa, Nideckiego i in. Wizerunek Possevina uwiecznił Jan Matejko na obrazie "Batory pod Pskowem".

Opr. Piotr Gursztyn     

Konrad Zuse

Konrad Zuse (1910 - 1995) 

Niemiecki inżynier, powszechnie uznawany jako twórca pierwszego na świecie programowalnego komputera. Otrzymał wiele poważnych nagród
i wyróżnień, m. in. osiem doktoratów honoris causa. Dorastał w Braniewie, uczęszczał do Akademii Państwowej (wcześniej Królewskie Liceum Hosianum).

 

Karl Weierstrass i Wilhelm Killing

 

Karl Weierstrass (1815 - 1897)

Niemiecki matematyk, zwolennik arytmetyzacji analizy matematycznej, twórca precyzyjnego pojęcia granicy funkcji oraz nowoczesnych ścisłych metod matematycznych. Pracował nad teorią funkcji analitycznych i teorią szeregów. Był nauczycielem wielu wybitnych matematyków, m. in. Wilhelma Killinga

Wilhelm Killing (1847 - 1923)

Jeden z największych XIX wiecznych matematyków, laureat nagrody Łobaczewskiego, autor m.in. „Analizy przestrzeni nieeuklidesowych”; profesor nadzwyczajny Liceum Hosianum, przez rok jego rektor, kilkuletni przewodniczący Rady Miasta oraz przewodniczący Rady Parafialnej Kościoła
św. Katarzyny.

 

 

 

 

 

 

Franz Josef Niedenzu

Franz Josef Niedenzu (1857 - 1937)

Niemiecki botanik, współtwórca nomenklatury botanicznej (skrót w taksonomii od jego nazwiska: Nied.) Od 1891 profesor na wydziale matematyki i nauk przyrodniczych w Królewskim Liceum Hosianum Braniewie - późniejszej Akademii Państwowej. W 1893 Niedenzu założył w Braniewie ogród botaniczny i sprowadził do niego egzotyczną roślinność z Ameryki Południowej, w tym nieznane jeszcze w całych Prusach Wschodnich pomidory. Po II Wojnie Światowej w tym miejscu utworzono ogród zoologiczno-botaniczny. Wiele drzew posadzonych ręką prof. Niedenzu rośnie w tym miejscu do dziś, wśród nich m.in. tulipanowiec liriodendron tulipifera, miłorząb gingko biloba.

Głównym obszarem pracy Franaza Josefa Niedenzu była systematyka roślin. W tej dziedzinie rozwijał pracę swojego nauczyciela Englera, który opracował system taksonomii roślin, (tzw. system Englera). Franz Niedenzu został w 1925 rektorem Akademii Państwowej w Braniewie, w rok później, w 1926, przeszedł na emeryturę. Zmarł w Braniewie 30 września 1937 r. i tu został pochowany na cmentarzu św. Jana (Johannisfriedhof). Cmentarz, a z nim grób profesora, został zlikwidowany w latach 70. XX w.

 

 

Niedenzuella sp. - roślina, która otrzymała nazwę na cześć braniewskiego botanika Franza Niedenzu

 

Źródło: https://www.wikiwand.com/pl/Franz_Josef_Niedenzu