Położona jest w północno-zachodniej części woj. warmińsko-mazurskiego, przy granicy z Obwodem Kaliningradzkim i w sąsiedztwie Zalewu Wiślanego. Jest typowo rolnicza. Głównym ośrodkiem administracyjnym jest miasto Braniewo. Korzystne położenie gminy sprzyja rozwojowi agroturystyki.

Teren obejmuje rezerwaty i obszary chronione:
Rezerwat "Ostoja Bobrów" na rzece Pasłęce,
Rezerwat unikalnej brzozy niskiej,
Wybrzeże Staropruskie,Rezerwat torfowiskowy "Cielętnik",
Rzeki Pasłęka i Banówka, Zalew Wiślany,
a także
część Europejskiej Trasy Rowerowej i Szlak Kopernikowski.
Teren gminy jest miejscem siedlisk znacznej ilości ptaków błoto-wodnych.

W Nowej Pasłęce, nad Zalewem Wiślanym, znajduje się port rybacki i przystań jachtowa.
W Gronowie znajduje się drogowe przejście graniczne z Obwodem Kaliningradzkim.


Zabytki

Lipowina

• Pałac
  Obecnie w trakcie renowacji, zbudowany po 1740 r. dla Albrechta Zygmunta Zeigut-Stanisławskiego, wzorowany rzekomo na królewieckim pałacu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma I; wielokrotnie restaurowany, ostatnio w latach 1971-73. Późnobarokowy. Na parterze pomieszczenia kryte sufitami z fasetą o wydatnych gzymsach, w partii centralnej dekorowanymi płycinami w obramieniach zdobionych liściasto-kwiatowym lub regencyjnym ornamentem. Ślady polichromii z ok. w XVIII. W salonie analogicznie zdobiona płaska kopułka, ściany przedzielone w 3/4 wysokości ozdobionym gzymsem, nad którym umieszczono owalne medaliony (do 1945 wypełnione obrazami kwiatowych bukietów, dziś w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie).

Świętochowo

• Dawny majątek ziemski, zachowany w stanie szczątkowym. W końcu XIX w. majątek należał do rodziny Lange, obszar własności ziemskiej obejmował ponad 500 ha. Park z pięknym drzewostanem, na granicy zachowana aleja grabowa oraz pomnikowe dęby i buki, zwłaszcza pojedyncze okazy np. buk czerwony, od strony dawnej elewacji parkowej pałacu.
• Pałac z końca XIX w. obecnie w ruinie.
  Wzniesiony w stylu eklektycznym, z elementami neorenesansowymi. Założony na rzucie litery "U" z prostopadłymi, niższymi skrzydłami od strony parku. Główny korpus jednokondygnacyjny z dwiema dwukondygnacyjnymi wieżami po bokach. Otwory okienne i drzwiowe półkoliste, w poziomie piętra okna i blendy biforyjne. Pierwotnie elewacje ozdobione bogatym detalem architektonicznym, wieże zwieńczone szerokim gzymsem i pseudokrenelażem.

Nowa Pasłęka

• Kościół Filialny p.w. Matki Boskiej Miłosierdzia, przynależący do parafii Krzyża Św. W Braniewie. Zbudowany w 1924-26 staraniem kanonika warmińskiego E. Brachvogla, neobarokowy, konsekrowany w 1926 r. Wystrój wnętrza wyk. w 1926r. z wtórnym użyciem elementów zabytkowych pochodzących, dzięki zbiórce, z różnych kościołów diecezji.

Rudłowo

• Ruina pałacu z XVIIIw.
  Dwukondygnacyjny budynek założony na planie prostokąta, usytuowany między parkiem, a rozległym folwarkiem. W 1865 r.przebudowany przez rodzinę von Goetzen na zamek neogotycki. W 1888 r. stał się własnością rodziny von Stosch, która przebywała tu do II wojny światowej. Od strony parku do zamku przylegała oranżeria. W późniejszych latach siedziba PGR i budynek mieszkalny dla pracowników. Do końca lat 70 - tych zachowało się wiele z dawnego wyposażenia: stolarka okienna i drzwiowa drewniane klatki schodowe i balustrady, parkiety, posadzki i sztukaterie. Pałac był tynkowany i zdobiony bogatym detalem architektonicznym.

Żelazna Góra

• Kościół Parafialny p.w. Św. Rodziny
  Wzmiankowany w 1390 jako parafialny. Wzniesiony etapami: w poł. XIV w. w 3 ćw. XIV w., na pocz. XVI w., na pocz. XVIII w. i na pocz. wieku XIX. Gotycki. Orientowany. Murowany z kamienia polnego i cegły. Główny ołtarz z 1700 r. barokowy, jednokondygnacjowy, z kręconymi kolumnami wspierającymi przerywane belkowanie, zdobiony snycerką o motywach akantowych oraz postaciami aniołków i rzeźbami ewangelistów: św. Marka i Łukasza w pierwszej kondygnacji, Mateusza i Jana na belkowaniu, oraz Boga Ojca w zwieńczeniu. Restaurowany w latach 1570, 1711, 2 poł. wieku XIX i 1934. Silnie zniszczony w 1945 r. Odbudowany w latach 1994-96.

Żródło:

• Krajowy Rejestr Zabytków - woj. warmińsko-mazurskie
• http://www.powiat-braniewo.pl